慎海雄任中央广播电视总台台长

百度 今天的中国日益走近世界舞台中央，思考的是“我们从哪里来、现在在哪里、将到哪里去”的问题，提供的是中国智慧、中国方案、中国力量。

Albaniya, to?liq rasmiy shakli – Albaniya Respublikasi, Bolqon yarimorolining g?arbiy qismida joylashgan davlat. Aholisi, Albaniya Statistika Institutining 2022-yil 1-yanvar holatiga ko?ra, 2 793 592 kishi, hududi - 28 748 km2. Aholi soni bo?yicha dunyoda 139-o?rinda, hududi bo?yicha 139-o?rinda turadi. Aholisining asosiy qismi musulmonlardan biri hisoblanadi. Asosiy din – islom, aholining 64% ga yaqini sunniy musulmonlar.

Poytaxti – Tirana. Rasmiy tili – alban tili.

Albaniya unitar davlat, parlamentli respublika. Albaniya prezidenti 2022-yil 24-iyuldan beri Bayram Begay, 2013-yil 15-sentabrdan esa Edi Rama Bosh vazir. mamlakat 2022-yil indeksiga ko?ra, demokratiya nomukammal demokratiya sifatida tasniflangan.

U Yevropaning janubi-sharqida, Adriatik va Ion dengizlari sohilida joylashgan. Otranto bo?g?ozi Albaniyani Italiyadan ajratib turadi. Shimoli-sharqda Serbiya (qisman Kosovo Respublikasi tomonidan tan olingan), shimoli-g?arbda Chernogoriya, sharqda Shimoliy Makedoniya, janubi-sharqda Gretsiya bilan chegaradosh.

Fiziografik xususiyatlar

Asosiy maqolalar: Albaniya geografiyasi va Albaniya foydali qazilmalari

Albaniya Janubiy Yevropadagi Bolqon yarimorolida joylashgan va 28 748 km2 maydonni egallaydi. Shimoli-g?arbdan Adriatika dengizi suvlari, janubi-g?arbdan esa Ion dengizi suvlari bilan yuviladi. Ikkalasi ham O?rta yer dengizining bir qismidir. G?arbiy qismida pasttekislik mintaqasi, qolgan qismi (70% ga yaqini) tog?li va o?rmonli hududlardir.

Mamlakat hududi shimoliy kenglikning 42-39-parallellari, shuningdek, sharqiy uzunlikning 21-19-meridianlari oralig?ida joylashgan. Albaniyaning eng shimoliy nuqtasi Vermosi qishlog?i(42°35’ shimoliy), eng janubiy nuqtasi – Konispol shahri (39°40’ shimoliy). Mamlakatning eng g?arbiy nuqtasi – odam yashamaydigan Sazani oroli (19° 16?E), o?ta sharqiy nuqtasi – Vernik qishlog?i (21°1’E). Albaniyadagi eng baland cho?qqisi – Korab tog?i (2764 m). Sharqdan g?arbga uzunligi atigi 148 km, shimoldan janubga – 340 km.

Albaniyaning katta qismini mamlakatning butun uzunligi va kengligi bo?ylab turli yo?nalishlarda cho?zilgan tog?lar va tepaliklar egallaydi. Eng yirik tog? tizmalari shimolda Shimoliy Alban Alp tog?lari, sharqda Korab tog?lari, janubi-sharqda Pind tog?lari, janubi-g?arbda Akrokerauniya tog?lari va markazda Skanderbeg tog?laridir.

Albaniya geografiyasining eng muhim xususiyatlaridan biri ko?p va katta ko?llarning mavjudligidir. Mamlakatning shimoli-g?arbiy qismida, Chernogoriya bilan chegarada joylashgan Shkodra ko?li Janubiy Yevropadagi eng katta ko?ldir. Uning uchinchi qismi va 57 km sohillari Albaniyaga tegishli. Janubi-sharqda, baland zaminda Ohrid ko?li (Shimoliy Makedoniya bilan birgalikda) joylashgan bo?lib, u dunyodagi eng qadimgi doimiy ko?llardan biridir. U 289 m chuqurlikda va noyob flora va faunaga ega, shuning uchun u YuNESKO himoyasida. Keyinchalik janubda Bolqondagi eng baland ko?llardan biri bo?lgan Katta va Kichik Prespa ko?llari cho?ziladi.

Albaniya daryolari asosan mamlakat sharqidan boshlanib, g?arbda Adriatik dengiziga quyiladi. Albaniyadagi eng uzun daryo, og?izdan manbagacha o?lchanadi, ehtimol Drin bo?lib, uning ikki bosh suvi – Qora va Oq Drin qo?shilish joyidan boshlanadi va shtatning shimolida oqadi. Vjosa Evropadagi so?nggi buzilmagan yirik daryo tizimlaridan biridir. Albaniyadagi boshqa muhim daryolarga Mati, Shkumbini va Semani kiradi.